Tin tức khủng hoảng hạt nhân Fukushima cập nhật từ ngày 27 đến 30 tháng 07 năm 2012

Tin tức khủng hoảng hạt nhân Fukushima cập nhật từ ngày 27 đến 30 tháng 07 năm 2012

Nguyễn Thế Hùng, Nguyễn Xuân Diện, Nguyễn Hùng dịch

http://www.greenpeace.org/international/en/news/Blogs/nuclear-reaction/fukushima-nuclear-crisis-update-for-july-27th/blog/41608/

Christine McCann , Greenpeace- ngày 31 tháng 7 năm 2012

Lưu ý về lời tuyên bố của Tổng Giám Đốc Tập Đoàn General Electric, Jeff Immelt: “...chi phí sản xuất điện hạt nhân sẽ không còn là một lựa chọn thực tế trong tưong lai, vì nó sẽ có giá thành cao hơn nhiều so với dùng khí đốt thiên nhiên đề sản xuất điện .Không có lý do hợp lý nào để bảo vệ cho điện hạt nhân.  Khi giá khí đốt đạt đến một mức độ rất rẻ, lợi ích kính tế sẽ quyết định phương cách hiệu quả để sản xuất điện (có nghĩa là ngưng sản xuất điện hạt nhân)”

Đây là bản tin mới nhất của chúng tôi về cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại nhà máy điện nguyên tử Fukushima của Nhật Bản.

Tình hình chính trị liên hệ đến hạt nhân ở Nhật Bản

Những cuộc biểu tình to lớn đã tiếp tục diễn ra vào cuối tuần này với hằng ngàn người dân Nhật lại tập hợp để cùng nhau lên tiếng phản đối việc khởi động hai lò phản ứng điện hạt nhân của công ty Kansai Electric tại Oi thuộc vùng Fukui Prefecture, và đồng thời lên án điện nguyên tử. Vào ngày Chủ Nhật, những người dân biểu tình đã tập họp tại công viên Hibiya Park trong thành phố Tokyo, đi tuần hành đến tổng hành dinh của tập đoàn điện nguyên tử TEPCO toạ lạc gần đó, và sau đó cùng nhau kết hợp thành vòng xích người bao vây toàn bộ tòa nhà Quốc Hội Nhật Bản. Số người biểu tình được ước tính không được đồng bộ; phía những người tổ chức biểu tình, The Metropolitan Coalition Against Nukes, đã ước tính có khoảng 200.000 người, nhưng phía cảnh sát nói rằng có khoảng từ 12.000 đến 14.000 tham gia biểu tình. Một người trong ban tổ chức ghi nhận, “hành động biểu tình đang trở thành một sinh hoạt xã hội mà từ đầu chúng tôi không nghỉ đền.” Những cuộc biểu tình đã tiếp tục xảy ra mỗi tuần, bắt đầu từ tháng Ba, đã được đặt cho một tên “Cách Mạng Hoa Tú Cầu”, vì loài hoa này trổ bông vào tháng Sáu và tháng Bảy và được tạo thành bởi nhiều nụ hoa nhỏ, ý nói là cuộc biểu tình đã kết hợp tiếng nói của nhiều người dân.

Có tin cho hay chính phủ Nhật Bản đã đình hoản quyết định, mà đã từng được mọi người mong đợi, về sách lược năng lượng của cả nước, dự trù công bố vào tháng Tám; nay được dời đến cuối năm nay, vì sự chống đối điện hạt nhân trong dân chúng tiếp tục phát triển. Chính phủ Nhật Bản đang tính toán để có quyết định mức tỷ lệ điện hạt nhân mà cả nước sẽ cần dùng đến năm 2030: 0%.15%, hay 20-25%. So với tỷ lể điện hạt nhân của năm 2010 là 26%. Trong một loạt 8 phiên họp mở rộng tại toà thị chánh thành phố, 70% người tham gia phát biểu ủng hộ loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân. Sẽ có thêm ba phiên họp được diễn ra từ bây giờ đến ngày 04 tháng Tám.

Chánh Phủ Nhật Bản đã đệ trình cho quốc Hội phê duyệt danh sách 5 nhân sự được đề nghị cho Ủy Ban Pháp Quy về Hạt Nhân (NRC). Hành Động này được xảy ra sau khi nhiều phê phán quyết liệt đã nổ ra vào tuần rồi, sau vụ việc tên những người được đề cử bị rò rỉ trước với báo chí, như vậy chính quyền đã xem thường luật pháp của Nhật. Ông Shunichi Tanaka, cựu chủ tịch tạm thời của Ùy Ban Năng Lượng Nguyên Tử Nhật (JAEC) đã bị lộ tin được đề cử làm chủ tịch của NRC. Những vị khác gồm ông Kenzo Oshima, cựu Đại sứ Nhật tại Liên Hiệp Quốc; ông Kayoko Nakamura, Trưởng Nhóm Dự Án tại Hiệp Hội Đồng vị Phóng Xạ Nhật Bản; ông Toyoshi Fuketa, Phó Tổng giám Đốc tại Cơ Quan Nguyên Tử Năng Nhật Bản về Khoa Học Hạt Nhân và Điều Nghiên Kỹ Thuật; và ông Kunihiko Shimazake,  Giáo Sư của Viện Điều Phối về Dự Đoán Động Đất. Mới đây, một hồ sơ mới được báo Asahi Shimbun tìm được, trong đó cho biết hai vị trong số người được đề cử, Fuketa và Shimazake, đã nhận tiền thù từ tập đoàn kỹ nghệ điện hạt nhân cho các lần thuyết giản tại tổ chức này. Tuy số tiền thù lao có vẻ dưới mức giới hạn 500.000Yen cho một năm, nhưng sự việc này dầu sao cũng đã gây ra những thắc mắc về tính cách trung lập của các nhân vật được đề cử. Bộ Trưởng Môi Trường, ông Goshi Hosono, trước đó đã hứa, “chúng tôi sẽ không chọn những người trong nhóm lợi ích làng-hạt-nhân.” Những vị được đề cử hy vọng sẽ được Quốc hội chấp thuận trong tháng Tám; Cơ Quan Pháp Qui mới được dự trù sẽ bắt đầu đi vào hoạt động vào tháng Chín.

Cơ Quan An toàn Hạt Nhân và Kỹ Nghệ (NISA) đang trắng trợn phát lờ những lời kêu gọi từ các chuyên gia đang phụ trách điều tra về vấn đề an toàn của lò phản ứng hạt nhân số #1 tại nhà máy điện hạt nhân Genkai của công ty Kyushu trong vùng Saga Prefecture. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều lo lắng về bồn áp suất của lò phản ứng này, được đưa vào sử dụng bắt đầu từ năm 1975, đã bị hư hại sau nhiều năm bị hứng chịu phóng xạ với mức độ cao, và không còn được an toàn. Sau những lần thử nghiệm về nhiệt độ chuyển-tiếp gây dòn vật liệu của bồn áp suất, ông Hiromitsu Ito, giáo sư  của Đại học Tokyo, đã  lên tiếng: “Tôi không hiểu được tại sao nhiệt độ chuyển tiếp lại quá cao. Tôi có nhiều nghi ngờ về mức độ an toàn của bồn áp suất. Ló phản ứng hạt nhân số #1 không nên được cho tái khởi động.”  NIAS cho biết họ không có thêm kế hoạch tổ chức các cuộc họp cho các chuyên gia thành viên của tổ chức, và dự trù sẽ thông báo kết quả kiểm tra vào cuối tháng Tám.

Bộ Giáo Dục, Văn Hóa, Thể Thao, Khoa Học, và Kỹ Thuật (MEXT) đã phổ biến bản tường trình về những việc làm của Bộ sau thảm họa hạt nhân Fukushima. Bản báo cáo cho biết những quan chức của Bộ đã không công bố những số liệu phóng xạ của Mỹ thu thập cho công chúng vì cần tuân hành nguyên tắc của việc được phép phổ biến tài liệu của nước ngoài không được ghi trong bất cứ tài liệu hướng dẫn cho nhân viên.Thêm nữa, bản báo cáo cho biết rằng các cơ quan của Bộ cần phải liên lạc trao đổi với nhau hiệu quả hơn. Trong một phiên họp báo, Thứ Trưởng Bộ  Giáo Dục (MEXT), ông Takashi Kii, thừa nhận rằng trong thời gian khủng hoảng hạt nhân, các quan chức của Bộ cần có đủ khả năng tự mình quyết đoán và có những quyết định thích ứng mà không phải chỉ dựa vào các tập hướng dẫn.Tuy nhiên, Bộ Giáo Dục (MEXT) vẫn tiếp tục xác quyết rằng quyết định của Bộ nhằm giử kín các số liệu thiết lập bởi Cơ Quan Ước Đoán Về Số Liệu  Cấp Cứu Môi Trường (SPEEDI) là phù hợp, quan chức của Bộ nói rằng Bộ “ở vào tình thế không được phép công bố các số liệu cho công chúng,” và họ cho rằng những dữ kiện đó chỉ là những sự mô phỏng đối chiếu với thực tế.” Bản báo cáo về cuộc điều tra của Quốc Hội lại đưa ra những kết quả hoàn toàn ngược với lời tuyên bố trên. (Nguồn: NHK)

Một quan chức cao cấp của chính phủ, ông Yoshiharu Yamaguchi, từng thừa nhận là đã xóa những bức điện thư (email) có chứa các thông tin gởi cho các thành viên của ngành kỹ nghệ hạt nhân trong các buổi họp bí mật của Cơ Quan Năng Lượng Hạt Nhân (JAEC), mặc dầu đã có lệnh của chính phủ là phải lưu trữ tất cả những là điện thư của cơ quan.

Ông Yamagichi chỉ được tạm điều động về công tác tại JAEC từ Công ty Điện Hạt Nhân Japan (Japan Atomic Power Company), và nay đã trở lại làm việc cho công ty điện tư nhân này. Hành động này của ông Yamaguchi đã gây ra mối nghi ngờ rằng ông ta đã cố gắng giấu những bằng chứng sai phạm về phía các công ty điện hạt nhân. Một công ty chuyên về dữ kiện cá nhân đã được thuê để truy hồi lại những điện thư đã bị ông Yamaguchi xoá mất.

Cơ Quan Năng Lượng Hạt Nhân Quốc Tế (IAFA) đã thông báo sẽ tiến hành thanh tra nhà máy điện hạt nhân Onagawa của Công Ty Tohoku Electric Power tại vùng Miyagi Prefecture về những thiệt hại  do trận động đất 9.0 độ Richer hồi năm ngoái. Đoàn thanh tra sẽ kiểm tra các hồ chứa các thanh nhiên liệu, các hệ thống làm nguội, và các dụng cụ an toàn khác. Sau trận động đất, Công ty Điện Hạt Nhân Tohoku đã thông báo về những thiệt hại của các bồn chứa thanh nhiên liệu của lò phản ứng hạt nhân số #3 tại nhà máy này.

TEPCO

Mặc dầu đã hứa sẽ phổ biến những cuộn băng ghi lại các cuộc họp qua video giữa văn phòng trung ương của TEPCO và nhà máy Fukushima Daiichi trong những ngày tiếp theo sau thảm họa hạt nhân tại đây, tập đoàn TEPCO bây giờ lại áp đặt nhiều giới hạn nhằm ngăn báo chí và truyền thông tiếp cận những cuộn băng này. Lúc đầu, họ nhứt định từ chối phổ biến những cuộn băng, nại lý do “lo lắng về vi phạm quyền riêng tư” nhưng sau đó họ phải đồng ý cho phép phổ biến những cuộn băng này, sau khi bị áp lực dữ dội từ ông Bộ Trưởng Edano. Chủ Tịch mới được bầu vào tháng Bảy của tập đoàn TEPCO, ông Kazuhiko Shimokobe, đã thừa nhận: “Nếu chúng tôi không cho phép phổ biến tất cả những cuộn băng video, những lời phê bình đám tán sẽ tăng thêm.” Tuy nhiên, mặc dầu đã thâu băng các cuộc bàn thảo từ 18:30 ngày 12 tháng Ba đến Nữa đềm ngày 15 tháng Ba, TEPCO bây giờ lại lên tiếng công ty chỉ cho phép các phóng viên xem tổng số chỉ được 30 giờ thâu băng- như vậy có nghĩa là giới truyền thông chỉ có thể xem được một phần năm trên tổng số giờ thực sự được thâu băng. Thêm vào đó, mỗi cơ quan truyền thông chỉ được phép gởi một phóng viên đến xem, và không được phép lấy các cuộn băng khỏi phòng xem video. Để phản đối những hạn chế do TEPCO đưa ra, những cổ động, mà trước đó đã cùng nhau đưa đơn kiện lãnh đạo cao cấp của tập đoànTEPCO đòi bồi thường thiệt hại, đã lên tiếng yêu cầu ông Yukio Edano, Bộ Trưởng Bộ Kinh Tế, Thương Mâi, và Kỹ Nghệ (METI) đứng ra can thiệp.

Phân tích về sự tăng giá cả đối với những đồ gia dụng của tập đoàn TEPCO, dự trù sẽ được chính thức thực hiện vào ngày 1 tháng Chín cho thấy giá tăng trung bình sẽ là 8,46%, , nhưng những gia đình xài nhiều điện hơn sẽ thấy rằng chi phí về điện sẽ tăng đến mức 17,9%.Tổng giám Đốc của Cơ Quan tài nguyên và năng Lượng Thiên Nhiên, ông Ichiro Takahara,  đang yêu cầu TEPCO giảm bớt ảnh hưởng của giá điện đến người tiêu dùng. TEPCO đang nắm độc quyền về cung cấp điện cho toàn khu vực. “Người tiêu thụ không thể chọn công ty cung cấp điện, và các ông cần phải nghiêm chỉnh cứu xét hoàn cảnh của người tiêu thụ.” Ông ta nói. TEPCO mới đây cũng thiết lập một chương trình gọi là “kế hoạch điều chỉnh giá” trong đó giá điện cao hơn vào buổi chiều, thấp hơn vào buổi sáng và buổi tối. Nhưng kế hoạch này đã bị thất bại. Mặt dầu TEPCO ước đoán sẽ có 150.000 gia đình tham gia chương trình này nhưng cho đến hôm nay chỉ có 600 gia đình tham gia.

Sự an toàn của công nhân và vấn đề ô nhiễm phóng xạ

Số liệu do TEPCO công bố cho thấy công nhân viên tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima đã bị nhiễm phóng xạ cao gấp 16 lần cho phép sau thảm họa hạt nhân vào tháng Ba năm 2011 so với mức độ họ bị nhiễm trước khi cuộc khủng hoảng bắt đầu.Giữa tháng Ba 2010 đến tháng Hai 2011, công nhân đã bị nhiểm tổng cộng 14,6 man-sieverts. Tuy vậy, giữa tháng Ba 2011 và cuối tháng Hai 2012, họ đã bị nhiiễm đến mức 244,6 man-sieverts.

Một cuộc khảo sát với 1913 nhà thầu chính và nhà thầu phụ tại nhà mày điện hạt nhân Fukushima Daiichi cho thấy đại đa số nhà thầu đều không hài lòng với những điều kiện làm việc tại đây. 69% đã nói rằng thức ăn rất kém chất lượng, và 62% nói họ rất quan tâm về điều kiện an toàn chống nhiểm xạ. Những người khác phàn nàn về tình trạng vệ sinh cá nhân, bao gồm tình trạng không đủ nhà cầu, và lương bổng không phù hợp.

Công tác tẩy trừ ô nhiểm

Đây là lần đầu tiên kể từ khi thảm họa hạt nhân tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi xảy ra hồi năm ngoái, chính quyền trung ương Nhật Bản vừa bắt đầu công tác khử độc phóng xạ trong khu vực cấm vào. Công tác này đã bị trì trệ so với kế hoạch ban đầu. Các chuyên gia đã đặt câu hỏi về khả năng của chính phủ sẽ hoàn thành công việc tẩy độc nhiểm xạ tại 11 quận huyện trong khu vực bán kính 20 Km xung quanh nhà máy Fukushima với hạn chót vào tháng Ba 2014. Đến nay còn sáu quận đến nay vẫn chưa có kế hoạch khử độc phóng xạ, Và đến hôm nay chỉ có 5 quận được chập thuận cho phép bắt đầu tiến hành công tác tẩy độc. Tại thành phố Tamura, nơi mà vừa được phân loại lại, nâng cấp từ không được phép vô trở thành khu vực dân chúng sẽ được trở về sinh sống, công nhân vừa mới bắt đầu cào lấy các lớp đất bị ô nhiểm chất độc phóng xạ. Khoảng 400 căn nhà và 420 mẫu đất trồng trọt và rừng cây sẽ phải được tẩy trừ ô nhiểm phóng xạ. Tuy vậy, công tác tẩy trừ đang bị ngưng trệ vì không có đủ nơi đề chứa đất và đồ vật bị nhiểm phóng xạ. Nhiều cư dân đã ngăn không cho chứa các chất thải phóng xạ trong khu vực họ đang sinh sống với lý do là họ lo lắng về an toàn cho họ. Bộ Môi Trường trước đó có kế hoạch xây một lò thiêu chất thải nhiểm xạ tại vùng Tamura, nhưng dân chúng tại đây cực lực phản đối vì chỉ mới được thông báo trong tháng rồi, và nhiều người lên tiếng từ chối chấp thuận dự án này. Một cư dân trong vùng lên tiếng: “tôi vẫn còn đang tiếp tục hồ nghi rẳng không biết mực độ nhiễm phóng xạ có thực là đã giảm. Dầu cho mức độ nhiểm xạ hiện nay tạm thời giảm bớt nhưng nó sẽ tăng lên lại do các chất độc phóng xạ từ các khu rừng lan đến.

Những tin tức khác về hạt nhân

Trong lần phỏng vấn với báo The Financial Times vừa rồi, Tổng Giám Độc tập đoàn General Electric, ông Jeff  Immelt, đã nói rằng giá rẻ hơn của khí đốt chiết xuất từ cát đá chứa khí đốt (shale rock) và những khám phá thêm nhiều mỏ khí đốt mới trên khắp thế giới sẽ làm cho chi phí sản xuất điện hạt nhân sẽ không còn là một lựa chọn thực tế trong tưong lai, vì nó sẽ có giá thành cao hơn nhiều so với dùng khí đốt thiên nhiên đề sản xuất điện. Mỏ khí đốt thiên nhiên thường xuyên được tìm thấy nhiều hơn tại nhiều nơi.  Ông Jeff Immelt tuyên bố “Không có lý do hợp lý nào để bảo vệ cho điện hạt nhân.  Khi giá khí đốt đạt đến một mức độ rất rẻ, lợi ích kính tế sẽ quyết định phương cách hiệu quả để sản xuất điện (có nghĩa là ngưng sản xuất điện hạt nhân)” ./.